Als ik alleen al die twee woorden hoor verandert er iets bij mij van binnen. Om niet te zeggen knapt er iets. Ik geef toe, het is geen fraaie gedachte, maar dan schiet door mijn hoofd : "O gut, daar is er weer een! Weer iemand met een zandzakken voor de deur instelling." Ik weet daar best wel mee om te gaan na al die jaren van veranderingsprojecten, maar toch, na al die jaren blijft dat mijn primaire reactie.
Vanwege mijn werk heb ik me ook verdiept in die ja-maar mensen. Wat zijn dat voor mensen? De meesten waren onzeker of angstig ingesteld. Om veranderingen of ideeën te blokkeren was hun eerste reactie Ja maar.... Wat mij dan telkens opviel was, dat ze met zeer uitzonderlijke situaties als voorbeeld kwamen. Zo van : "We gaan een wandeling door de Sahara maken!" gevolgd door "Ja maar , als het gaat regenen, wat dan?" Uitzonderingssituaties aanwenden alsof ze structurele betreft.
De ja-maar mens ziet een voetreis naar Parijs als een enorme straf vol 'ja maar' toestanden, van kilometers lange saaie wegen tot aan bloedblaren, verbrande huid en doorweekte kleding toe. Terwijl de positivo / onbevreesde zich al voorbereid op de te lopen route om zoveel mogelijk bezienswaardigheden en/of mensen te kunnen tegenkomen.
In onze tweewielerwinkel kregen we ook geregeld bezoek van zo'n ja-maar mens. Toen ik dat in de gaten kreeg, vroeg ik de besluitloze jongeman mij te antwoorden zonder de woorden ja maar te gebruiken. Dat was een zeer moeilijke opgave voor hem. Maar uiteindelijk lukte het hem. Hij was ook erg onzeker en op sommige gebieden zelfs angstig. Hij deed voorkomen alsof hij op drijfzand leefde. Zijn ja maar reactie was ook een soort tweede natuur geworden. Een slechte gewoonte. Een verslaving.
Het is niet zo dat ik die mensen veroordeel. Veel angstig gedrag is een gevolg van een traumatische ervaring, die niet verwerkt is. De angst die daaruit is voortgekomen is gaan groeien. Tot een vicieuze cirkel waarin angst regeert. Angst voor alles. Ze zijn best wel te genezen hoor, die ja-maar mensen. Maar dat is helemaal aan henzelf. Te beginnen met het weglaten van ja maar. Ik ben blij geen ja-maar mens te zijn geworden.