Men zegt weleens, dat werken voor de dommen is. Hoe zit het dan met overwerken? Soms moest het. Vaak was het onnodig. En heel soms was het een stukje bedrijfscultuur. Wat dat laatste betreft heb ik bij een opdrachtgever gewerkt, waar men steevast rond de feestdagen ging overwerken. Omdat ik de prestaties van bepaalde bedrijfsonderdelen moest onderzoeken en waar nodig verbeteren, stuitte ik op het feestdagen-fenomeen. Het verplicht overwerk (niemand mocht in die periodes vrij nemen) had meer een sociale dan een zakelijke functie. Gewerkt werd er in die week nauwelijks. Het draaide om het etentje, dat rond zes uur 's avonds plaatsvond. Per saldo hoge kosten (dinerkosten, overwerkvergoeding en doorlopende kantoorkosten) met een zeer laag rendement. Afgeschaft dus.
Er waren ook situaties waarin personeel structureel overwerkten. Dat was goedkoper dan het personeelsbestand uitbreiden. Soms was dat overwerk een verschijnsel om de indruk te wekken, als zou de betreffende medewerker het erg druk hebben. Hij/zij dacht dan 'onmisbaar' te zijn.
Vanmorgen hoorde ik dat mensen doe veel overuren maken, nauwelijks ziekt zouden zijn. Alsof veel werk gezond zou zijn. Ik ben dat verschijnsel ook tegengekomen. Zoals ik al zei vanwege een bepaalde angst. Er zijn bedrijven waar personeel zich niet eens ziek durft te melden. Bang om vervangen te worden door iemand anders.
Tijdens een grote conversieslag heb ik ook veel overuren moeten maken. Helaas werden ze niet uitbetaald of gecompenseerd. Mijn leidinggevende had de overuren in de tijdregistratie gewoonweg even op nul gedraaid. "Anders denkt de directie dat er calamiteiten zijn", was zijn uitleg.
In principe vind ik het maken van overuren ongewenst. Tenzij er echt sprake is van een calamiteit. Er zijn bedrijven waar het dagelijks één grote calamiteit is.