De slag in de Javazee is onlangs herdacht. Mijn vader had het geluk, dat hij net eerder bij de Onderzeedienst geplaatst werd. Anders zat hij ook op de Hr. Ms Java of Kortenaer (als eerste tot zinken gebracht). Maar nu werd hij naar Ceylon (Sri Lanka) geëvacueerd. Vandaaruit heeft hij als lid van de onderzeebootbemanning tegen de Jappen gevochten.
Karel Doorman moest ondanks zijn 'oude-meuk' bezwaren ( inclusief een paar afgedankte Amerikaanse schepen) het opnemen tegen een Japans eskader. Een regelrechte zelfmoord opdracht. Later sprak men over een zeer moderne Japanse vloot. Een mooie uitspraak, die veel beter overkomt, dan te vermelden dat Doorman met zeer oude meuk de zee opgestuurd werd door Helfrich, die zelf veilig achter zijn bureau zat.
L' histoire se répète. Decennia later is er weinig veranderd. Nederlandse militairen worden nog steeds met meuk op pad gestuurd. Vaak met nog te weinig ook. Nu naar Oost Europa, waar een modern uitgerust Rode Leger hen opwacht. Intussen zitten de oorlogszuchtige politici (en dat zijn er nogal wat) achter hun bureau van de koffie te genieten.
Wat de Slag en de relatie tussen Doorman en Helfrich betreft, daar is het volgende geschreven :
"Na de oorlog hebben marine-historici de zeeslag „van geen enkel strategisch belang" en „tactisch een debacle" genoemd. Ook Doorman zelf zag weinig heil in een treffen met de Japanse vloot, aldus dr. Bosscher. „Helfrich wilde per se slag leveren, maar Doorman voelde meer voor een 'reculer pour mieux sauter', een terugtocht om de Japanners later en dan beter voorbereid aan te vallen. Tussen beide heren zijn daarover persoonlijke confrontaties geweest, waarbij de golven hoog zijn opgespat." Hun meningsverschil is ook te verklaren uit de persoonlijke achtergrond van luitenant-admiraal Helfrich, meent dr. Bosscher. „Er is gezegd dat Helfrich het contact met de werkelijkheid een beetje had verloren en dat klopt wel. Helfrich voelde zich als Indische jongen - hij was geboren in Semarang als zoon van een officier in het Indisch leger — enorm met zijn geboortegrond verbonden. Tot het laatst toe is hij blijven geloven in de mogelijkheid om Java te redden."
Helfrich is desondanks gedecoreerd aan het eind van de oorlog.