Al schrijvend over jeugdherinneringen, die ik soms met bewoners van mijn geboortedorp deel kreeg ik een stukje te lezen over de winters van toen. Het ging over de ijsbaantjes op de Rijn, die tot grote woede van de recreanten door een sleepboot, genaamd Walvis, aan gort gevaren werden.
Op de bevroren Rijn werden op diverse plekken ijsbanen gemaakt door inwoners. Toch moest van tijd tot tijd de ijsbreker zijn werk doen om o.a. het transport van steenkool voor de Gasfabriek in Leiden gaande te houden.
Men vertelde over boze schaatsliefhebbers, die van alles en nog wat naar de Walvis gooiden, terwijl die zich zeer traag door de ijslaag een weg baande.
Ik heb de ijsbreker slechts één keer aan het werk gezien, toen hij ter hoogte van de Potterij Zaalberg voer. De naam van het machtige schip, dat mij erg groot en log overkwam, kon ik me niet herinneren. Ik vond het wel een indrukwekkend gezicht te zien hoe het dikke ijs gebroken werd. Na de doorgang verscheen een andere tak van de dorpse ijssport : 'schotsje lopen'. Via de schotsen de Rijn oversteken. Iets waar ik me nooit aan gewaagd heb. Veel te gevaarlijk!
Uit nieuwsgierigheid ben ik even de historie ingedoken om meer over deze ijsbreker te weten te komen.
Het schip bleek in januari 1950 officieel in gebruik genomen te zijn. In de tijd dat de herinneringen zich afspeelden was het vrij nieuw. De Walvis kon zowel als ijsbreker en als brandweerboot ingezet worden voor de binnenvaart. Het schip oogde erg breed en massief en was zo'n 30 meter lang. Het werd aangedreven door drie elektromotoren, die gezamenlijk 870 pk leverden. Het schip trok voren van zo'n 7,5 meter breed.
De ijsbreker was ook aanleiding tot een heuse rel met schippers die zand vervoerden. Tijdens het breekwerk moest de Walvis vrij dicht langs wachtende zandschepen varen. De schippers eisten vooraf een vrijwaring voor eventuele schade aan hun schepen. De spanningen liepen hoog op. De kapitein werd zelfs met een mes bedreigd, aldus het krantenartikel. De Walvis ligt nu afgemeerd in..... Dronten bij het MEC!