Vaak vergelijk ik ons landje met dat van een gezin, waarin de ouders als een soort overheid fungeren. Er mag dan (nog) een nationale cultuur zijn, binnen een gezin kan het erg verschillen. Dat lijkt me geen reden om een gezin daarom lastig te vallen of zelfs aan te vallen.
Vandaar dat ik de drukte rond landen als Iran, Noord-Korea, Cuba, Rusland en China niet begrijp. In die landen gelden andere regels dan in ons land. Zelfs in Westerse landen verschillen die regels op nationaal niveau, ook al zijn ze lid van de EU. Of dat nog lang zo zal zijn, is de vraag.
Toen ik gedurende mijn loopbaan me ontwikkelde richting advies (waarom altijd consultancy als daar een goed Nederlands woord voor is?), kreeg ik een verhaal te horen over een apenkooi.
In een apenkooi hangt in het midden een banaan aan een touw. Vreemd genoeg blijven de apen weg van de banaan. Zelfs als het tegen voedertijd is en de trek bij die beesten het grootst is, wordt de banaan met rust gelaten.
Op een dag wordt een nieuw aapje in de kooi geïntroduceerd. De nieuweling wordt na verloop van tijd door de rest geaccepteerd. Toen het aapje volledig gewend was aan zijn omgeving, liep het naar de banaan aan het touwtje. Het had de mooie vrucht al eerder zien hangen.
Op het moment dat het aapje de banaan wilde pakken, wordt hij krijsend besprongen door bijna alle apen. Er heerst grote paniek in de kooi. De oudere apen slaan erop los en sleurden de nieuweling weg van de banaan. Ook de apen die het kleintje willen beschermen krijgen klappen.
Toen het aapje later om uitleg vroeg, vertelde een van de ouderen hem het volgende verhaal. "Heel lang geleden hing er midden in de winter plots een grote banaan aan een touw in het midden van de kooi. Maar toen een van de apen de vrucht wilde pakken, werd hij door een nare oppasser met een brandslang nat gespoten.
Sindsdien mag niemand aan de banaan komen. Dat de oppasser al decennia geleden overleden is, en die dag een rotbui had wisten de apen niet.
Het verhaal van de apenkooi is dat van onze eigen en veel andere culturen. We zijn bang of hebben een hekel aan andere mensen / landen, omdat het ons aangepraat is. De meeste mensen zijn nooit in eerder genoemde landen geweest. Kennen ook niemand daar. En toch hebben ze daar een oordeel over. Een hen generaties lang door anderen aangepraat oordeel. Ook Nederland is een apenkooi. Die banaan staat in ons land en veel andere landen o.a. voor Vrede, Oprechtheid, Vrijheid van meningsuiting enz.