Schuldig

Op de maandag kijk ik graag naar het programma Spoorloos. Na al die jaren van kijken en luisteren is mijn beeld van adoptie behoorlijk veranderd. Vooral omdat veel geadopteerde kinderen niet vrijwillig zijn afgestaan en de psychische gevolgen voor het adoptiekind op latere leeftijd. Gisteren zag ik een jongeman, die zich nog zijn moeder en vader herinnert. Dat lijkt mij voor zo'n geadopteerd iemand helemaal een ramp. Dat zal zich gaan afvragen : "Wat doe ik hier in hemelsnaam?"

Na Spoorloos volgt een programma over mensen die diep in de schulden zitten. Ik kijk daar met gemengde gevoelens naar. Ik zie en hoor geregeld over verkeerde keuzes. Een winkelier uit de Hippietijd wil niet geloven dat zijn winkel doodbloedt. Ondanks de oplopende schulden en het geregeld 'neen' moeten verkopen ( hij heeft geen geld voor inkopen), blijft hij tegen beter weten in volhouden dat het allemaal weer goed komt. Vooral zijn apathische, starre houding en schrijnend gebrek aan commercieel denken en handelen is opvallend. Tegen de stroom op roeien tot dat je erbij neervalt. Er zijn leukere dingen in het leven.
Het zijn stuk voor stuk mensen die niet bepaald adequaat te werk gaan, inclusief de hulpverleners. Blijkbaar ontbreekt het de 'schuldigen' aan gezond verstand. Iets wat tijdens de uitzending ook gesteld werd toen stukjes over een symposium over schulden en armoede werden getoond. Daar stelde een deskundige dat bij iemand met schulden niet alleen het banksaldo daalt, maar ook diens intelligentie. Het zal wel.
Toch vraag ik me af of een heel andere aanpak tot een veel sneller en beter effect zal kunnen leiden. Het zijn stuk voor stuk mensen die een financieel strakke begeleiding nodig hebben. Stel ze voor de keus : op een houtje blijven kauwen of onder curatele leven. En dat laatste moet dan gecombineerd moeten worden met een soort cursus of therapie om bewuster en beter met geld te leren omgaan. Geef ze leefgeld (eten, drinken en wat zakgeld) en de rest (huur, energiekosten enz.) wordt voor hen betaald. Zet een registratie op, zodat ze niet meer als klant terecht kunnen bij postorder- en/of internetbedrijven en zorg ervoor dat hun bankrekening geen krediet accepteert. Ik vind de aanpak tamelijk soft. Dat moet anders.
Er werden ook woningen ontruimd. Nou, nou, nou. Wat een doffe ellende. Aan het achtergelaten interieur was af te lezen wat voor mensen daar gewoond hebben. Ik begrijp niet dat mensen hun leven op zo'n manier kunnen leiden. Het zijn net nomaden, die van de ene naar de andere behuizing vluchten voor hun schuldeisers en deurwaarders. In al die situaties is weliswaar geld voorhanden, maar niet voor de primaire levensbehoefte. Wel voor andere minder belangrijke of zelfs zinloze zaken. Het is telkens weer een kwestie van keuzes maken. Zouden ze zich nooit een keer afvragen : "Waar ben ik eigenlijk mee bezig?"