Mamma's keuken -2-

mamma met schort

mamma schept op...

Ondanks mamma's Indische kookkunst, aten we opvallend genoeg alleen in het weekend rijst en/of bami. De rest van de week was de tafel gedekt met aardappelen en groenten. Met name in de jaren 50 was er alleen een stukje vlees voor pa, de kostwinner.
Ik heb altijd gedacht dat ons eetpatroon te maken had met mamma's kijk op onze opvoeding. We moesten integreren, dus 'verhollandsen'. Thuis werd louter Nederlands gesproken, waarbij mamma fouten vaak corrigeerde met de opmerking : "Dat is geen ABN!" Dus geen overnieuw, maar opnieuw, geen polisie, maar politie, niet hun hebben, maar zij hebben, niet rond-dom maar rond-om enz.
We mochten buiten pertinent niet opvallen van haar. Dat leek me als jochie met een bruine huidskleur en gitzwart haar een haast onmogelijke opgave. Maar ze bedoelde dat ik me netjes moest gedragen. "Want als ze een groepje zien, zien ze als eerste jouw donkere koppie!", waarschuwde ze.
Hoewel mamma dus doordeweeks de Hollandse pot kookte, deed ze dat toch op een Indische manier : met aandacht. Toen ik daarop ging letten viel mij inderdaad de verschillen op. De Hollandse manier van koken was rechttoe rechtaan. Om plat te zeggen : smijt geschilde aardappelen met wat zout in een pan met water en doe dat ook met schoongemaakte groente en (met een gevoel vol ergernis) koken maar. Misschien ligt daar de oorsprong van het bidden voor het eten.
Aan tafel werd het opgediende eten vervolgens door elkaar gehusseld (tjampoeren) en/of geprakt. Dan kwamen de ellenbogen op tafel om vervolgens zwijgend de inhoud van het volle bord met een eentonig, maar hoog ritme naar binnen te werken. Ervan genieten of gezellig samen eten was er niet bij. Het had veel weg van een strafexercitie.

Mamma daarentegen maakte ook van de Hollandse pot een maaltijd met een Indisch vleugje om van te genieten. Al was het maar wat djinten en ketoembar door de stamppot en een pot sambal op tafel. Het smaakte toch telkens net even anders ( lees : lekkerder) dan bij mijn Hollandse vriendjes thuis. Als het daar  "We gaan eten" klonk (of subtieler : we hebben maar vier gehaktballen), dan  betekende "u dient het pand subiet te verlaten!" Weggestuurd worden voor het eten! Wij zouden ons doodschamen.
In het weekend aten we dus Indisch. Vaak was het een rijsttafel. En vaak zag het dan letterlijk zwart van de mensen. Dan kwam familie op bezoek. Dat was telkens weer erg gezellig. En als er iets besproken werd wat niet bestemd was voor de kleine potjes met zeer grote oren, klonk er toch opeens Maleis in huis.